پیش از هر چیز اجازه دهید به داستان بازی و آموزش بازی مافیا بپردازیم. در ادامه نقاط قوت و ضعف بازی شب مافیا و نقد، بررسی و تحلیل آن را خواهیم داشت… ترجیح میدهم عنوان مقاله را این بگذارم: اقلیت ناآگاه و اکثریت آگاه
آموزش بازی رومیزی شب مافیا
بازی مافیا یک بازی گروهی می باشد که افراد می بایست با استدلال و استنتاج از طریق بحث کردن با یکدیگر اعضای مافیا را تشخیص بدهند. در این بین افراد به دو تیم یا دسته شهروند و مافیا تقسیم بندی می شوند و تمامی اعضای مافیا یکدیگر را می شناسند و می بایست در طول بازی شهروند نمایی کرده و سایر شهروند ها را با خود همراه کنند تا به اهداف خود که حذف تمامی شهروند های ناآگاه بوده برسند. بازی در دو فاز انجام می شود : فاز شب و فاز روز
در فاز شب تمامی اعضای مافیا بیدار شده و بالاتفاق با مشورت با یکدیگر یک نفر از شهروندان را حذف میکنند از طرفی در بین شهروندان نیز افرادی با توانایی هایی خاص وجود دارند که جلوی حذف کردن و شلیک مافیا ها و یا شناسایی مافیا و معرفی کردن آن ها به سایر شهروند ها را دارند، تمامی اتفاق هایی که در فاز شب می افتد توسط یک گرداننده که شخصیت بی طرف بازی می باشد مدیریت و ثبت و ضبط می شود. بعد از اینکه فاز شب به اتمام رسید، بلافاصله فاز روز آغاز شده و تمامی افراد در داخل بازی راجع به اتفاق هایی که در شب گذشته افتاده (که توسط گرداننده اعلام می گردد) با آوردن استدلال شروع به بحث میکنند و ماحصل این صحبت ها منجر به رای گیری برای خروج فردی می شود که از نظر تمامی بازیکنان می تواند مافیا باشد.
به نظر می‌آید نقطه قوت بازی در تخلیه هیجانات و تقویت مهارت های ارتباط عمومی ، فن بیان و تجزیه تحلیل رفتار های اشخاص می باشد. شاید در نگاه اول اینطور به نظر برسد که انتخاب تیتر اشتباه است و جای کلمات آگاه و نا آگاه میبایست عوض شود ولی چیزی که امروزه مشاهده می شود این است که این روز ها کم تر کسی است که اسمی از بازی مافیا نشنیده باشد. اما چرا؟
تاریخچه بازی شب مافیا
بازی مافیا اولین بار در سال ۱۹۸۶ توسط آقای دیمیتری دیویدف روانشناس روسی در بحبحوبه ی جنگ سرد میان شوروی و آمریکا به دنیا معرفی شد. هدف وی این بود که وضعیت روانی افراد را در قرار گرفتن در موقعیت هایی که همراه با استرس فیزیولوژیک بوده و شخص را مجبور به گفتن دروغ می کند، ارزیابی کند. این بازی در ابتدا در دانشکده روانشناسی مسکو بازی شد و شدت محبوبیت آن به قدری بود که در همان سال در تمامی کلاس های درس ، خوابگاه ها و حتی اردوگاه های تابستانی دانشگاه مسکو توسط دانشجویان این دانشگاه به طور مداوم بازی می شد. در سال ۱۹۸۷ این بازی تقریبا در تمامی شوروی بازی می شد و به شدت مورد اقبال عمومی قرار گرفت.
طولی نکشید که در سال ۱۹۹۰ با تمام شدن جنگ سرد میان شوروی و آمریکا و فروپاشی شوروی، داستان اصلی این بازی و تماتیک بودن آن، (ارتباط آن با وضعیت جنگ سرد در آن دوره) به قدری برای عموم جذاب بود که باعث شد این بازی در سرتاسر اروپا و از آن جا به قاره های دیگر همچون آمریکا وارد شود وبه شدت مورد استقبال مردم قرار بگیرد.
با وارد شدن بازی مافیا به آمریکا دیری نپایید که در سال ۱۹۹۶ فیلمی با عنوان werewolf توسط کارگردان ایرانی الاصل مقیم آمریکا یعنی آقای محمد زرین دست (تونی زرین دست) ساخته شد که وی با اقتباسی از داستان اصلی مافیا تم بازی اصلی را به صورت نبردی بین گرگینه ها و روستاییان بر اساس افسانه های قدیمی آمریکایی که توسط نویسنده و طراح بازی فکری معروف آقای اندرو پلاتکین (Andrew plotkin) نوشته شده بود تغییر دهد. میزان اقبال عمومی نسبت به بازی مافیا انقدر فراگیر شد که در سال ۲۰۰۸ آقای تد آلسپچ (Ted alspach) با اقتباسی از بازی مافیا و فیلم werewolf و رمان ها و سری بازی های آقای اندرو پلاتکین توانست بازی معروف one night ultimate were wolf را روانه بازار کند که به طرز چشم گیری مورد استقبال مردم آمریکا و بعد ها سراسر دنیا قرار گرفت. میزان استقبال مردم آمریکا از این بازی به حدی بود که طی سالیان بعد نسخه های متفاوتی از این بازی منتشر گردید که عموما کاراکتر های بازی ، قابلیت افراد و تعداد نفرات بازی را تغییر میداد.
با انتشار سری بازی های موفق و محبوب ورولف سبک استتناجی به یکی از محبوب ترین سبک های بردگیم تبدیل گردید و بازی های بسیار زیادی سالانه با الهام گرفتن از این سبک تا به امروز روانه بازار شدند که از جمله مهم ترین آنها می توان به سکرت هیتلر (secret Hitler)، اولون(Avalon) ، مافیا کوبایی(mafia de Cuba)، مافیا وندتا(mafia vandeta) و … اشاره نمود.
ورود بازی مافیا به ایران
وارد شدن بازی مافیا در ایران را می توان به اوایل دهه هشتاد نسبت داد که این بازی به فرم کلاسیک خود در بین جوانان در دانشگاه ها ، خوابگاه ها ، پادگان ها و محافل دوستانه بسیار رایج بود.
اما در سال ۱۳۹۵ اشکان جواهری طراح خوش ذوق و خوشفکر ایرانی توانست با اضافه کردن نقش های بسیار متنوع همراه با قابلیت های جذاب به بازی مافیا کلاسیک که نقش ها و قابلیت های آن عمدتا بسیار محدود بودند، دگرگونی بسیاری زیادی در آشنا شدن اکثر مردم در ایران با بازی مافیا به وجود آورد. این بازی در نگاه اول انقدر جذاب بود که تمامی بازیکنانی که علاقه بسیاری به مافیای کلاسیک نیز داشتند را هم متقاعد کند که بازی طراحی شده توسط وی را که شب مافیا نام داشت بازی کنند.
در کم ترین زمان ممکن این بازی تقریبا به یکی از تفریحات بی بدلیل جوانان ایرانی در کافه ها و مراکز فرهنگی تبدیل شد. میزان استقبال مردم از این بازی انقدر بالا رفت که در فاصله یکسال بعد از اولین نسخه، افزونه از سری بازی های شب مافیا به نام افزونه سیاه به بازار روانه شد که کاراکتر های بسیار جذابی به بازی اضافه میکرد. با اضافه شدن کاراکتر های متنوع و جذاب ،گردانندگی بازی بسیار پیچیده و سخت می شد و بر هم کنش نقش ها برروی هم و حتی ترتیب اولویت تاثیر گذاری نقش ها کار گرداننده را برای مدیریت بازی بسیار سخت و پیچیده میکرد؛ اشکان جواهری برای حل این مسئله دوره های آموزشی برای گرداننده ها گذاشت که بسیار موثر و کارامد بود.
وی با برگزاری رویداد های این بازی در اکثر شهرستان های پرجمعیت ایران و برگزاری لیگ کشوری توانست راه بازی شب مافیا را به قفسه اکثر مردم ایران باز کند.
با محبوبیت بازی شب مافیا بسیاری از طراحان و تولید کننده های بازی فکری در ایران جسارت این را پیدا کردند که در ارتباط با این موضوع، بازی طراحی کنند و تا حدودی موفق بودند.
از جمله بازی های طراحی شده ایرانی بعد از شب مافیا را می توان : دیوان، گرگ و میش ، ددان ، دو خان و اخرین ایستگاه دانست.
اما این اخر داستان مافیا حداقل در ایران نبوده و نیست. به تازگی با استقبال اکثریت مردم درباره بازی شب مافیا، بسیاری از تولید کننده ها و کارگردان های ایرانی مجاب شدند که در ارتباط با این مسئله وارد عمل شده و آثار سینمایی و سریال گونه مافیایی بسازند. نخست عباس نظام دوست، کارگردان ایرانی، فیلمی تحت عنوان گرگ بازی را در سال ۹۶ کارگردانی کرد که در آن علی مصفا، نگار جواهریان ، هانیه توسلی و سعید چنگیزیان به ایفای نقش پرداختند و داستان بازی پیرامون چند دوست قدیمی می چرخید که بعد از مدت ها در یک خانه متروکه موروثی که به یکی از آن ها ارث رسیده جمع می شوند و از یک دکتر ثروتمند و همسرش دعوت میکنند که به جمع آن ها ملحق شوند. این دو نفر یک بازی دور همی شبیه به موضوع مافیا به نام گرگ بازی طراحی کردند و از بقیه افراد میخواهند که این بازی را در آن شب بازی کنند.
در ادامه در فضای مجازی باز خورد ها و بازتاب های فیلم های منتشر شده از بازی مافیا به قدری بود که در سال ۱۳۹۸ شبکه سلامت یک برنامه سریال گونه با عنوان شهروند و مافیا تهیه و تولید کرد که در فصل اول آن مجری یا به عبارت دیگر گرداننده بازی بهنام تشکر بود و در فصل دوم تا الان این کار را علیرام نورایی بر عهده دارد. تمامی شرکت کننده های این برنامه منتخبی از بهترین بازیکنان شب مافیا در سراسر کشور بودند ولی محتوا و شیوه بازی بیشتر شبیه به بازی مافیا کلاسیک بود تا شب مافیا.
و در نهایت در سال ۱۳۹۹ سعید ابوطالب برنامه ای با عنوان شب های مافیا را در رسانه خصوصی به صورت سریالی منتشر کرد که گرداننده بازی محمدرضا علیمردانی بوده و تمامی بازیکنان داخل بازی بازیگران مرد و زن مطرح کشور می باشند که این برنامه بسیار باز خورد مناسبی در میان مردم پیدا کرده و بسیار نزدیک به بازی اصلی شب مافیا می باشد. به عنوان سخن پایانی در جمع بندی این مقاله بازی مافیا و یا شب مافیا برای تمامی افراد بالای ۱۵ سال و کسانی که به بازی کردن با تعداد نفرات بالا و بازی های دورهمی همراه با استرس و هیجان علاقمندند پیشنهاد میگردد اگر تجربه ای از این بازی نداشتید برای یکبار هم که شده آنرا تجربه کنید. مطمئن باشید شب مافیا کسی را پشیمان نمی کند.
به قلم امیر صداقت
سایت خیلی خوبی دارید
امیدوارم موفق باشید
خیلی ممنون از همراهیتون